Lena de Man: ‘Duurzaamheid zou onderdeel van je geloof moeten zijn’

Lena de Man probeert van jongs af aan haar steentje bij te dragen aan een  goed milieu.  Elke stap in de richting van een beter milieu,  hoe klein ook, doet haar goed. ‘Maar wat ik soms wel zorgelijk vind is dat het onderwerp duurzaamheid buiten de kerk meer lijkt te leven dan binnen de kerk.’

Lena:  ‘In mijn jeugd in Gorinchem (in de jaren 50) was duurzaamheid iets heel normaals. Er werd weinig tot niks verkwist. Er werd geen geld uitgegeven aan wat niet nodig was en weinig weggegooid maar veel weggegeven voor hergebruik. Dat had uiteraard niet alleen met duurzaamheid te maken, maak was ook vaak noodzaak. Al die latere wegwerpartikelen zijn dus eigenlijk overbodig.’

Open Hof
Lena (66) ging begin jaren zeventig  aan het werk als onderwijzeres in Den Helder en later in Uithoorn. Vanuit haar woonplaats bezocht ze heel regelmatig de leerhuizen en vieringen op het Open Hof, waar Renger Prent kerkelijk werker was.  In de bijbelstudiegroepen werd gesproken over de bevrijdingstheologie in Zuid-Afrika en Chili. Er waren ook ontmoetingen met gevluchte Chilenen.

De Wereldraad van Kerken riep in 1983 op tot een Conciliair Proces, met aandacht voor vrede, gerechtigheid en heelheid van de schepping. Lena: ‘Daar waren we volop mee bezig.  Er kwamen wereldwinkels in en vanuit de  kerken. Daar kochten/verkochten we tasjes  waarop stond geen plastic maar jute.  We waren bezig met bevrijding van de onderdrukten.  Het was een vorm van betrokken christendom. Natuurlijk klonk er ook kritiek. Sommigen vonden ons te horizontalistisch, te veel bezig met wereldse zaken en te weinig met vraagstukken over het geloof.  Voor ons was het uitgangspunt: leren, vieren, dienen.’

Lena is ook nu nog volop bezig met het thema. ‘Maar toch heb ik het idee dat er dertig jaar geleden meer over werd gediscussieerd.  Bij m’n eigen Kruiskerk merk ik wel dat er weinig jongeren zijn die er echt warm voor lopen. Het is lastig om mensen in de benen te krijgen.’

Eén stap in goede richting
Ondanks veel teleurstellingen blijft Lena hameren op het belang van het milieu. ‘Als je maar één stap in de goede richting zet, ben je al goed bezig. Iedere druppel op de gloeiende plaat is er één.’

Voor Lena is het allemaal heel simpel: ‘De mens is hier op aarde een tijdje gast. En als gast is het logisch dat je de spullen netjes achterlaat.’

Lena ergert zich vooral aan het onnodig gebruik van plastic verpakking.  Bij de Hema werd ze ooit vreemd aangekeken door het kassameisje toen ze een plastic tasje weigerde en de al voorverpakte appeltjes in haar fietsmandje wilde doen. ‘Door een kleine daad van verzet heb ik er toch ook voor gezorgd dat zo’n meisje ging nadenken en het doorgaf aan haar chef.  Als meer mensen dat doen gaat er daadwerkelijk iets veranderen. En dat is gelukkig ook gebeurd.’

Plastic bordjes
Ook was Lena nogal verbaasd dat er bij een barbecue van de kerk plastic bordjes werden gebruikt. ‘Ik heb die bordjes mee naar huis genomen en gewoon in de vaatwasmachine gedaan. Die bordjes kunnen nog wel tien keer worden hergebruikt.’

Of tijdens die kerstviering in 2017 toen in de kerk kaarsjes werden uitgedeeld. ‘Prachtig, maar wat denk je: de kaarsjes zaten in plastic (wegwerp)bakjes. Wie verzint dat?’

Lena pleit al jaren voor een ‘groenere kerk’. ‘Ik vind het bijvoorbeeld heel logisch dat er bij de renovatie van onze Kruiskerk wordt nagedacht over duurzame bouwmaterialen. Jammer genoeg  houdt het monumentale karakter van onze kerk verandering tegen.  Maar tegenwoordig zijn er ook al dakpannen waar zonnepanelen in zitten. Ik zou het heel logisch vinden dat je dat meeneemt in je plannen.’

Onderdeel van je geloof
‘Duurzaamheid zou een vast onderdeel van je geloof moeten zijn’, zegt Lena.  ‘Gelukkig gebeuren in Amstelveen heel veel positieve dingen. Bij het Apostolisch Genootschap is duurzaamheid een vast punt in de kerk. Vorige week was er ook aandacht voor in de gezamenlijke  viering voorafgaand aan Pinksteren. Maar ook in de Kruiskerk begint het een en ander te veranderen. We zijn betrokken bij het project Goede Buren in de wijk Elsrijk. Daarin komt ook duurzaamheid aan de orde. Dat doet me goed. Evenals het feit dat het kerkblad Present nu  een themanummer wijdt  aan het onderwerp .’

PKN
Ook de landelijke PKN is volgens Lena goed bezig. ‘Ik hoorde onlangs van een groene kerkendag. Daar wist ik helemaal niks van. En iedereen zou eens kennis moeten nemen van de Groene Bijbel, waarin meer dan 1600 Bijbelteksten over duurzaamheid groen zijn gemarkeerd. Ook staan er inspirerende portretten in van personen  die bezig zijn met  duurzaamheid en rentmeesterschap. Daar word ik heel blij van. Dus het kan wel.

Tip voor iedereen tenslotte: omdat de Groene Bijbel niet meer wordt gedrukt is er nu een lees en doeboekje met als titel Maak je eigen Bijbel groen. Lena: ‘Misschien Iets voor een leerhuis om samen mee aan de slag te gaan.’