Jongerencoach Wendy Deering: ‘Weg met die sombere gedachtes’

Culemborg • Jongeren ervaren vaker mentale problemen. Toch wordt nog te weinig de hulp ingeroepen van een professionele coach.Dat zegt Wendy Deering (43) uit Culemborg.

Ze startte vorig jaar augustus een eigen praktijk (Quo Vadis Coaching) om pubers en adolescenten te ondersteunen die te maken hebben met piekeren, somberheid, prestatiedruk op school, groepsdruk vanwege social media, onzekerheid, demotivatie en faalangst en allerhande adolescentieproblematiek.

Wendy is al 23 jaar werkzaam in het onderwijs als docent Frans, waarvan bijna 13 jaar op ORS Lek en Linge. En daarnaast is ze mentor, momenteel voor de vwo-leerlingen in klas 6. “Toen ik 23 jaar geleden begon in het onderwijs had ik heel af en toe een leerling met problemen. Tegenwoordig heb ik als mentor echt meerdere leerlingen die in meer of mindere mate tegen problematiek aanlopen.”

Cijfers 

De mentale gezondheid van jongeren is schrikbarend achteruit gehold, blijkt uit landelijke cijfers. Volgens het Trimbos Instituut is het percentage meisjes in het basisonderwijs met emotionele problemen tussen 2017 en 2021 meer dan verdubbeld: van 14% naar 33%. Tijdens de coronacrisis nam het aantal jongeren (12-25 jaar) met psychische klachten toe van 10,9% in 2020 naar 18% in 2021. Verder had in 2021 51% van de hbo- en wo-studenten (lichte tot matige) psychische klachten.

Vooral de lockdown tijdens de coronaperiode was een belangrijke oorzaak voor de toename van de mentale problemen. Uit onderzoek van het CBS blijkt dat 47 procent van de jongeren vindt dat de coronacrisis hun leven in het algemeen (heel) negatief beïnvloed heeft.

Wendy Deering: “Corona zorgde ervoor dat het natuurlijke proces waarin jongeren zich losmaken van hun ouders en zich veel meer gaan richten op leeftijdsgenoten en de mensen om hen heen werd gedwarsboomd. Jongeren misten het contact met vrienden en de mogelijkheid tot de eerste stappen zetten in de maatschappij, denk aan uitgaan en bijvoorbeeld bijbaantjes. Dus een heel groot deel van de mentale gezonde ontwikkeling die ze hadden moeten doormaken hebben ze juist gemist.”

Social media

Maar er speelt meer, volgens Wendy. “Door social media worden jongeren de hele dag geconfronteerd met mensen die perfectie nastreven. Denk aan de fotomodellen en influencers.”
Jongeren worden de hele dag blootgesteld aan een ongelooflijke hoeveelheid prikkels, die ze binnenkrijgen via hun mobieltjes.  Wendy: “En dat in een periode in hun leven dat de hersenen een enorme groei doormaken. Al die prikkels de hele dag maar ook de hersenontwikkeling op zich vreten energie. Dat is ook de reden dat pubers en adolescenten zo ongelooflijk lang slapen en uit willen slapen.”

Jongeren krijgen via digitalisering en social media de hele dag alle ellende in de wereld over zich uitgestort. Wendy: “In mijn eigen puberteit was er ook ellende in de wereld. Alleen werd je er niet dagelijks mee geconfronteerd. Ellende is van alle tijden, maar door de digitalisering komt het nog dichterbij. Jongeren worden niet meer beveiligd met een bepaald filter. Het is overal. Vroeger waande jezelf nog enigszins veilig in de maatschappij, in de wereld. Dat is nu niet meer zo.”

Meisjes

Vooral de mentale gezondheid van meisjes is enorm verslechterd. Wendy: “Meisjes hebben in hun puberteit behoefte aan direct contact met leeftijdsgenoten: face-to-face. Meisjes communiceren op betrekkingsniveau, wat inhoudt dat ze sociale gespreksvoering nodig hebben om sociale intimiteit te hebben. Op het moment dat dit wegvalt door bijvoorbeeld corona of door de digitalisering ervaren ze niet meer die sociale intimiteit. Dat gaat dus resulteren in mentale klachten. Omdat jongens meer communiceren op inhoud en niet op relatieniveau, ervaren ze die problematiek minder.”

Meisjes hebben volgens Wendy door groepsdruk en door social media het gevoel dat ze perfectie moeten nastreven. “Ze hebben behoefte aan controle en zekerheid in hun verschillende levensgebieden. Als ze het gevoel hebben dat die controle er niet is of het voelt onzeker dan proberen ze die op een andere manier terug te vinden. Dat resulteert bijvoorbeeld in eetstoornissen. Of zelfbeschadiging.”

Schroom

Er is volgens Wendy wel degelijk een mogelijkheid om die sombere gedachten te veranderen. Bij jongeren en hun ouders is echter nog veel schroom om de stap naar professionele hulp te zetten. Wendy: “Mensen hebben toch een bepaald gevoel van schaamte omdat een coach bevragen wellicht voelt als falen als ouder of dat je als jongere de stap niet durft te zetten uit angst voor reacties.”

Er zijn gelukkig de laatste tijd veel goede intenties bij overheden om iets te doen aan de mentale gezondheid van jongeren, zegt Wendy: “Maar als het erom gaat hoe je dit grijze gebied gaat invullen, dan is er eigenlijk nog te weinig voorhanden. Er heerst onwetendheid over wat coaching nu eigenlijk inhoudt en welke coach welke expertise heeft.

Laagdrempelig

Coaching is volgens Wendy laagdrempelig en effectief. Vroegtijdige hulp voorkomt immers de gang naar dure en gespecialiseerde jeugdhulp. “Ik wil jongeren helpen zodat ze door middel van een aantal gesprekken hun negatieve gedachten kunnen omzetten, dat ze leren omdenken. Wat voor adolescenten nog erg moeilijk is. Het gaat erom dat ze hun irrationele gedachten over bepaalde situaties kunnen omturnen naar rationele gedachten, waardoor ze al een eind op weg geholpen zijn. Zodat ze weer verder kunnen met hun leven en niet per se in de somberte blijven hangen of in een negatieve spiraal terechtkomen.”

Dick Aanen
Culemborgse Courant, januari 2024